Τα τελευταία χρόνια, έχει αναπτυχθεί μια συγκεκριμένη μορφή εταιρείας για
εξαγορά –η οποία είναι γνωστή ως εταιρεία λευκής επιταγής (blank check) ή ειδικού
σκοπού (special purpose acquisition company – SPAC), η οποία έχει βιώσει μια
αναγέννηση, αυξάνοντας σημαντικά ποσά κεφαλαίων από επενδυτές.
Οι εταιρείες ειδικού σκοπού αυξάνουν τα κεφάλαιά τους μέσω δημόσιων
εγγραφών και έχουν κατορθώσει να γίνουν ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των νέων
εκδόσεων. Όπως υποδηλώνει το όνομά της, η εταιρεία ειδικού σκοπού SPACs
σχηματίζεται με στόχο την εξεύρεση μιας υφιστάμενης επιχείρησης για να εξαγοράσει
και έτσι μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ενιαίο ιδιωτικό και επενδυτικό κεφάλαιο, καθώς
χρησιμοποιεί παρόμοιες οικονομικές τεχνικές με αυτές της εξαγοράς.
Οι εταιρείες ειδικού σκοπού (Special Purpose Acquisition Companies - SPACs)
είναι εισηγμένες εταιρείες που συγκεντρώνουν κεφάλαια από διάφορους επενδυτές με σκοπό την εξαγορά μιας μικρότερης εταιρείας συγκεκριμένου κλάδου, την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων της ή τη συγχώνευση με κάποια εταιρεία του κλάδου συνήθως ιδιωτική. Θεωρούνται “blind pool” κεφαλαίου, καθώς οι επενδυτές δε γνωρίζουν ουσιαστικά τίποτα σχετικό με την εταιρεία στην οποία οι διαχειριστές της εταιρείας ειδικού σκοπού (Special Purpose Acquisition Company - SPAC) θα επενδύσουν τα χρήματά τους. Επιπλέον χαρακτηρίζονται και ως εταιρείες «λευκής επιταγής» (ουσιαστικά είναι η εξέλιξή τους), με την έννοια ότι οι επενδυτές παρέχουν λευκή επιταγή στους διαχειριστές ώστε μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αυτοί να προχωρήσουν σε κάποια κίνηση εξαγοράς ή συγχώνευσης.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως οι εταιρείες ειδικού σκοπού (SPACs) είναι
εταιρείες οι οποίες δεν κατέχουν κανένα περιουσιακό στοιχείο, δεν υπάρχει τίποτα στο ενεργητικό τους εκτός από ρευστό, ενώ δεν έχουν ούτε είχαν ποτέ κάποια
δραστηριότητα. Για το λόγο αυτό θεωρούνται «κενές εταιρείες» (shell companies) και
πιο συγκεκριμένα κενές εταιρείες κεφαλαίου (cash shell companies) και ουσιαστικά
δεν διαφέρουν πολύ από τις αντίστροφες συγχωνεύσεις, καθώς μία “κενή” εταιρεία
(shell company) προτίθεται να αγοράσει μία εταιρεία με μόνιμη λειτουργία και
αντικείμενο. Επίσης ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους που τα κάνει να διαφέρουν από τις υπόλοιπες μορφές εξαγορών είναι το γεγονός ότι η εταιρεία που προκύπτει εστιάζει σε μία συγκεκριμένη αγορά/βιομηχανία χωρίς όμως να υπάρχουν περιορισμοί στην επιλογή αυτής.
Οι εταιρείες ειδικού σκοπού (SPACs) διαφέρουν από τα ιδιωτικά επενδυτικά
κεφάλαια σε σημαντικά σημεία. Οι επενδυτές δίνουν τα χρήματά τους εκ των προτέρων, πολλούς μήνες πριν από την τελική εξαγορά σε αντίθεση με τους επενδυτές ιδιωτικών κεφαλαίων. Οι ίδιες αυτές εταιρείες διενεργούν μια Δημόσια Εγγραφή (IPO) έτσι ώστε να μπορούν να παρατηρήσουν τις τιμές της αγοράς, ιδίως μετά την ανακοίνωση μιας εξαγοράς. Οι επενδύσεις σε εταιρείες ειδικού σκοπού (SPACs) μπορούν να πωληθούν ανά πάσα στιγμή. Γενικά οι επενδυτές πληρώνουν ελάχιστες αμοιβές διαχείρισης αλλά ταυτόχρονα χορηγείται στους ιδρυτές της εταιρείας ένα μερίδιο επίσης, συνήθως 20%, της αξίας του κεφαλαίου για κάθε απόκτηση που γίνεται.
Συνοψίζοντας, οι εταιρείες ειδικού σκοπού (SPACs) συγκεντρώνουν κεφάλαια
μέσω Δημόσιας Εγγραφής (Initial Public Offering – IPO) και στη συνέχεια
επικεντρώνονται στην εξαγορά μια ιδιωτικής εταιρείας ή στη συγχώνευση με αυτήν.
Αποτελούν δηλαδή έναν εναλλακτικό τρόπο για μια ιδιωτική εταιρεία να γίνει
εισηγμένη αποφεύγοντας τις χρονοβόρες διαδικασίες και τα αυξημένα κόστη μιας
παραδοσιακής Δημόσιας Εγγραφής (Initial Public Offering–IPO).
