Οι λόγοι που οι εταιρείες μοιράζουν μερίσματα ποικίλλουν, ωστόσο το
σημαντικότερο κίνητρο είναι για να μοιραστούν τα καθαρά τους κέρδη με τους
μετόχους τους. Αρχικά, οι εταιρείες θέλουν να ανταμείψουν τους μετόχους της που
τοποθέτησαν τα κεφάλαια τους σε αυτές. Η επένδυση τους αυτή χαρακτηρίζεται από
ρίσκο επειδή σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας εταιρείας είναι πιθανά δύο σενάρια˙ είτε η απόλυτη απώλεια των χρημάτων τους είτε το ενδεχόμενο να πάρουν μικρό μέρος των χρημάτων τους πίσω εφόσον έχουν πληρωθεί οι εργαζόμενοι και οι υπόλοιποι πιστωτές. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις έχουν την θέληση να τους παρέχουν ένα μέρος της επένδυσης τους πίσω σε σίγουρη μορφή όπως είναι τα ρευστά μερίσματα. Κατά δεύτερον, η πληρωμή των μερισμάτων δίνει σημάδια σχετικά με τις εκτιμήσεις της διοίκησης σχετικά με την μελλοντική κερδοφορία της επιχείρησης.
Τρόποι απόδοσης μερισμάτων
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες διανέμουν μέρισμα είναι μέσω
των χρηματικών μερισμάτων (cash dividend) , τα οποία λαμβάνουν οι επενδυτές και
φορολογούνται άμεσα. Έναν δεύτερο τρόπο αποτελούν τα μερίσματα με μετοχές
(stock dividends), όταν υπάρχει έλλειψη ρευστών διαθεσίμων ή η εταιρεία θέλει να
διατηρήσει την ρευστότητα της για την χρηματοδότηση κάποιων projects. Οι μέτοχοι
λαμβάνουν καινούργιες μετοχές ως ποσοστό των μετοχών που διαθέτουν. Ωστόσο
παρόλο που οι επενδυτές κατέχουν πλέον μεγαλυτερο αριθμο μετοχών μετά την
έκδοση, η αγοραία αξία τους παραμένει η ίδια. Πολύ σπάνια μορφή αποτελούν τα
μερίσματα με την μορφή περιουσιακών στοιχείων, τα οποία όταν δίνονται στους
μετόχους θα πρέπει να αποτιμώνται στην εύλογη αξία. Μια τελευταία μορφή
θεωρούνται τα scrip dividends, που εκδίδονται όταν η εταιρεία δεν έχει διαθέσιμα
κεφάλαια για την πληρωμή μερισμάτων, και ουσιαστικά αποτελούν υπόσχεση ότι θα
πληρώσει τους μετόχους σε μελλοντική ημερομηνία ( χωρίς απαραίτητα να υπάρχει
τόκος).
Σημαντικές ημερομηνίες για την διανομή μερίσματος.
Μόλις ληφθεί η απόφαση για την διανομή του μερίσματος από το Διοικητικό
Συμβούλιο της εταιρείας, πρέπει να οριστούν συγκεκριμένα το ύψος των
μερισματικών πληρωμών. Υπάρχουν 4 συγκεκριμένες ημερομηνίες που είναι πολύ
σημαντικές για την διαδικασία αυτή.
Declaration Date: Η μέρα αυτή είναι σημαντική γιατί ανακοινώνονται το ύψος των
μερισμάτων από το Διοικητικό Συμβούλιο, η ημέρα εγγραφής ( record date ) και η
ημερομηνία πληρωμής (payment day). Εφόσον ανακοινωθούν αυτά η εταιρεία είναι
υποχρεωμένη να πληρώσει το μέρισμα.
Date of record: Μετά την declaration date, η διοίκηση θέτει μια συγκεκριμένη
ημερομηνία μέχρι την οποία οι μέτοχοι πρέπει να έχουν εγγραφεί στα βιβλία της
εταιρείας για να λάβουν το μέρισμα την ημέρα πληρωμής.
Ex-dividend date: Αφού οριστεί η record date, καθορίζεται και η ex-dividend day
από το χρηματιστήριο είτε την επιτροπή κεφαλαιαγοράς. Η σημασία της βρίσκεται
στο ότι αν ενας επενδυτής αγοράσει την μετοχή την συγκεκριμένη μέρα ή κάποια από τις επόμενες μέρες μέχρι την πληρωμή του μερίσματος δεν θα έχει το δικαίωμα
είσπραξης του μερίσματος το οποίο ανήκει στον πωλητή. Η μέρα αυτή συνήθως
ορίζεται 2 εργάσιμες μέρες πριν την record date.
Επίσης, σύμφωνα με εμπειρικές μελέτες η τιμή της μετοχής μπορεί να αυξηθεί
ισόποσα με την χρηματική αξία του μερίσματος ανά μετοχή μέχρι την ex-dividend
date. Αυτό συμβαίνει επειδή οι επενδυτές γνωρίζουν ότι αν αγοράσουν την μετοχή
μέχρι την ημέρα εκείνη, θα λάβουν το μέρισμα κάτι που τους κάνει διαθέσιμους να
πληρώσουν και ένα premium. Η συνολική αύξηση της τιμής καθορίζονται επακριβώς
από τις κινήσεις που γίνονται για την μετοχή και όχι από κυβερνητικές κινήσεις. H
τιμή των μετοχών ωστόσο διορθώνεται από τα χρηματιστήρια την ex-dividend date.
Payment date: Είναι η προκαθορισμένη ημερομηνία κατά την οποία γίνεται η
πληρωμή των μερισμάτων. Δικαίωμα έχουν όσοι έχουν κρατήσει την μετοχή πριν
την ex-dividend date.
Σημαντικές μεταβλητές που επηρεάζουν την επένδυση σε μερισματικές μετοχές:
Dividend Return: Αποτελεί τον λόγο μερίσματα προς την τιμή της μετοχής
EPS: Τα κέρδη ανά μετοχή είναι το ποσό που αναλογεί σε κάθε μια από τις
υπάρχουσες μετοχές και υπολογίζεται αν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη της εταιρείες με το σύνολο των υπαρχουσών κοινών μετοχών. Ο δείκτης αυτός δείχνει την ικανότητα της εταιρείας να πληρώνει μερίσματα. Αν λοιπόν η εταιρεία αυξήσει τα κέρδης της αναμένεται μια θετική σχέση μεταξύ του EPS, των μερισμάτων και της μερισματικής απόδοσης.
Growth: Η αύξηση των πωλήσεων μεταξύ 2 περιόδων. Επιχειρήσεις οι οποίες
παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό των πωλήσεων τους είναι πιθανόν να παρουσιάζουν
και πολλές επενδυτικές ευκαιρίες καθώς βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της
ανάπτυξης. Η χρηματοδότηση τους αναμένεται να γίνει από εσωτερικούς και
εξωτερικούς πόρους οπότε αναμένεται αρνητική σχέση με τα μερίσματα και την
μερισματική απόδοση.
Size: Οι μεγαλύτερες από άποψη μεγέθους εταιρείες είναι πιο πιθανό αφενός να
βρίσκονται σε ώριμο στάδιο και αφετέρου να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις
αγορές κεφαλαίου. Αυτά τα 2 στοιχεία είναι σημαντικά και βάσει αυτών αναμένεται
οι μεγάλες επιχειρήσεις να είναι σε θέση να πληρώσουν μεγαλύτερα μερίσματα.
Leverage: H μόχλευση μέσα από τον δείκτη Debt/Equity(total) παίζει σημαντικό
ρόλο στην εξήγηση του υψους των μερισμάτων που μοιράζει μια εταιρεία. Συνεπώς,
εταιρείες με χαμηλό δείκτη είναι διατεθειμένες να μοιράσουν υψηλότερο μέρισμα,
έχοντας μεγαλύτερη μερισματική απόδοση. H υπόθεση αυτή φαίνεται να στηρίζεται
και από την θεωρία του κόστους αντιπροσώπευσης που αναπτύχθηκε παραπάνω.
Beta: Αποτελεί τον κίνδυνο της εταιρείας και την σχέση μεταξύ της απόδοσης της
τιμής της μετοχής και της αγοράς σαν σύνολο. Ο χαμηλότερος κίνδυνος κάνει τα
κέρδη να είναι πιο προβλέψιμα για τις επιχειρήσεις κάτι που τις καθιστά ικανές να
πληρώσουν υψηλότερο μέρισμα.
Payout ratio: Είναι το ποσοστό των κερδών που μοιράζεται σε
μερίσματα. Ένα μεγαλύτερο payout ratio αναμένεται να έχει θετική σχέση με την μερισματική απόδοση.
Price(year end): Η τιμή της μετοχής που παρατηρείται την ημερομηνία που κλείνει η
χρήση. Οι τιμές των μετοχών αλλάζουν σε καθημερινή βάση ως αποτέλεσμα
δυνάμεων των χρηματαγορών. Στην αλλαγή των τιμών δηλαδή υπεισέρχεται ο νόμος
της ζήτησης και της προσφοράς. Αν οι επενδυτές θέλουν να αγοράσουν μια
συγκεκριμένη μετοχή η ζήτηση αυξάνεται και είναι μεγαλύτερη από την προσφορά
συνεπώς η τιμή της μετοχής θα αυξάνεται. Το αντίθετο συμβαίνει όταν οι επενδυτές
θέλουν να πουλήσουν την μετοχή άρα αυξάνεται η προσφορά και πέφτει η τιμή της
μετοχής. Η τιμή της μετοχής αποτελεί τον παρονομαστή της μερισματικής απόδοσης
και αναμένουμε να έχει αρνητική σχέση με αυτήν.
Comments